Kapliczka na Oskwarkach

Kapliczka na Oskwarkach w Piekielniku zbudowana została na granicy ról, na wzniesieniu Beskidu, opadającym stromo w kierunku południowym. Stoi ona na wyniosłym grzbiecie Działów Orawskich, schodzących tu w stronę równinnego i rozległego dna Kotliny Orawsko–Nowotarskiej. Obok opisywanego obiektu sakralnego biegnie droga z Piekielnika do Załucznego.

Od Kapliczki roztacza się rozległa panorama na południe, wschód i zachód. Widać stad m.in. kompleks Borów Orawskich z torfowiskami wysokimi, ponad którymi górują wzniesienia Pogórza Gubałowskiego i Skoruszyńskiego.

Za nimi rozciąga się wysoki łańcuch Tatr. Na zachodzie dostrzec można wyniosłe szczyty Beskidu Żywieckiego, wśród których wyróżniają się Babia Góra i Pilsko. Na południowym-zachodzie ponad wodami Zbiornika Orawskiego widać Magurę Orawską. Od wschodu rozpościera się panorama na Podhale, za którym wybijają się w tle wyniosłości Pienin, a przy ładnej pogodzie nawet Beskidu Sądeckiego. Patrząc na krajobraz widać zarówno tereny płaskie, jak również gór niskich, średnich i wysokich.

Murowana Kapliczka ma kształt niewysokiej czworobocznej wieży, nakrytej czterospadowym dachem. Od strony południowej w analizowanym obiekcie małej architektury sakralnej znajduje się głęboka wnęka z łukowatym stropem. W tym miejscu wstawiono niewielki drewniany krucyfiks.

Kapliczka na Oskwarkach w Piekielniku stała już w 1762 roku. Potwierdza to węgierska mapa topograficzna z tego okresu. Opisywana kapliczka z krucyfiksem wewnątrz pełniła dawniej ważną rolę w nawigacji. Jej ulokowanie na bezleśnym wzniesieniu wskazywało drogę wędrowcom. Warto tu wspomnieć, że w XVIII wieku ważnym traktem w północno-wschodniej części Orawy był dukt przez Bory Orawskie. Wiódł on do Piekielnika od strony Głodówki i Czymhowej niemal równolegle wzdłuż bałtycko-czarnomorskiego wododziału i wzdłuż historycznej granicy Królestwa Polskiego i Korony Węgierskiej.

Opisywana droga miała południkowy przebieg, a punktem orientacyjnym dla ludzi wędrujących na północ stała się omawiana kapliczka. Mimo, że miała ona ważne znaczenie komunikacyjne była też miejscem pobudzającym lokalną społeczność do modlitwy, co wiązało się  z przywiązaniem mieszkańców Piekielnika do wiary katolickiej.

dr Krzysztof Miraj